Aantal aanrijdingen met beroepsvervoer moet naar beneden

Eenvoudig te voorkomen

CEO John Voppen van ProRail hamert op het belang van veiligheid: “Juist van beroepschauffeurs die met zwaar materieel werken verwacht je alert verkeersgedrag. Daarom trekken wij aan de bel en willen we deze bestuurders meer bewust maken van de risico’s. Maak vooraf een inschatting van situaties en kijk zorgvuldig vooruit. Want je voorkomt een aanrijding eenvoudig door een overweg nooit bezet te houden, maar bij oversteken direct weer te verlaten. En als je eens vast komt te zitten, wéét dan wat je moet doen en bel altijd 112.”

Stijgend aandeel

Het aantal botsingen met beroepsvervoer op overwegen neemt niet af. Zorgelijk, omdat het totaal aantal aanrijdingen wel afneemt. Die daling blijkt uit het vijfjaarlijks gemiddelde van 2012, dat toen op 44,8 stond. In 2022 staat dat gemiddelde op 31,6 aanrijdingen per jaar op overwegen.

Afgelopen tien jaar vonden er zo’n 75 botsingen plaats met beroepschauffeurs. Hierbij vielen zes dodelijke slachtoffers en zo’n 50 gewonden. Aanrijdingen zijn levensgevaarlijk, niet alleen voor de bestuurder zelf, maar ook voor reizigers, treinpersoneel en ander verkeer op de overweg.

Treinverkeer stil

Met zo’n botsing is de materiele ravage bovendien enorm, met schade aan het spoor, de overweginstallaties en de trein. En als we het spoor moeten herstellen ligt treinverkeer soms zomaar dagen stil. Jaarlijks zijn ongeveer 50.000 minuten treinvertraging het gevolg van overwegongevallen, wat overeenkomt met het opheffen van circa 1600 treinen.

Ook bijna-aanrijdingen hebben flinke gevolgen. Per jaar registreren we er maar liefst 160. Bijna-aanrijdingen leiden tot noodremmingen en spoedmeldingen. Personeel en reizigers schrikken elke keer weer enorm en het treinverkeer raakt erdoor ontregeld. Ook dit zorgt voor vervelende vertraging voor zowel het goederen- als reizigersvervoer.

Wat moet je doen?

Elke dag rijden vrachtwagens en ander (beroeps)vervoer over het spoor. Verreweg in de meeste gevallen gaat het goed. Ruim vooruitkijken, ook over de overweg heen is heel belangrijk. Vuistregels voor een veilige oversteek:

• Verlaat een overweg altijd zo snel mogelijk en sta er nooit op stil.
• Stel dat de bomen al dalen of sluiten en je bent al wel op de overweg: je kunt bij noodgevallen een boom eruit rijden en zo de overweg toch verlaten.
• Bij acuut gevaar, breng jezelf in veiligheid en bel direct 112.

Maatregelen voor meer veiligheid

Als spoorbeheerder werken we steeds verder aan de veiligheid op het spoor. Overwegveiligheid is daarin cruciaal omdat waar verkeersstromen elkaar kruisen altijd een botsing op de loer ligt. ProRail heft steeds meer overwegen op. De laatste jaren zijn daar grote stappen in gezet. Van 1863 overwegen in 2019 zijn er drie jaar later 136 opgeheven. Als opheffen niet mogelijk is proberen we verkeerssituaties te beïnvloeden. Bijvoorbeeld door het zicht voor verkeersdeelnemers te verbeteren of door in overleg met wegbeheerders de verkeersdrukte aan te passen.

Ook controleren we de overwegen regelmatig met de politie en onze BOA’s. In de week van 25 tot en met 29 september werd de Rail Action Week gehouden. Tijdens deze week hebben medewerkers van de incidentenbestrijding samen met de politie acties gehouden bij overwegen. Soms lijken verkeersdeelnemers zich niets van de rode lichten van een overweg aan te trekken. De handhavingsacties hielden we op 24 locaties met een resultaat van in totaal 155 processen-verbaal. Groningen, Steenwijk, Maastricht en Hilversum waren uitschieters. Daarom houden we op die locaties de komende maanden vaker controleacties.

Campagne gericht op beroepsvervoer

Het toenemend aandeel beroepsvervoer bij incidenten op spoorkruisingen is voor ProRail aanleiding tot speciale actie. Om de bewustwording van het risico bij het oversteken van een overweg groter te maken richten we ons vanaf 10 oktober in een nieuwe campagne speciaal op deze bestuurders.

Er zijn drie korte video's gemaakt met verschillende situaties met zwaar vervoer op spoorkruisingen. Je ziet een overweg, wegverkeer en een naderende trein waarbij het gevaar direct zichtbaar wordt. We zetten de filmpjes in op diverse kanalen waar deze doelgroep te vinden is.