Klimaatverandering en het spoor

Nederlands klimaat

Het Nederlandse spoornetwerk is gebouwd voor een gematigd zeeklimaat met milde winters en relatief koele zomers. Ook de manier waarop we onderhoud plegen houdt hier rekening mee. Hiermee zorgen we dat het drukst bereden spoornetwerk van Europa in dit weer topprestaties kan leveren. In 2019 bijvoorbeeld reed 92,6 procent van de reizigerstreinen op tijd.

In de laatste jaren zien we dat het klimaat al verandert. Regenbuien worden heviger, het wordt warmer en periodes met hitte duren langer. In deze situaties neemt de kans op storingen op het spoor toe. Zo zet staal uit bij hitte, kunnen elektriciteitskasten naast het spoor te heet worden of komt het spoor onder water te staan door hevige hoosbuien.

Miljarden investeren

 Bij dit soort verstoringen vragen veel mensen zich af waarom het spoorsysteem hier last van heeft. Om het spoor bestand te maken tegen iedere vorm van weersextremen zou je vele miljarden moeten investeren. Hiervoor is niet gekozen, omdat er op dit moment in een jaar statistisch gezien maar enkele dagen zijn waarop het spoor er hinder van kan ondervinden en het zo’n hoge investering tot nu toe niet waard is geweest.

Extreem wordt normaal

“Wat we nu als extremen zien qua weer, zullen we in 2050 als normaal ervaren. We krijgen dan te maken met nieuwe extremen die aanzienlijk heftiger zullen zijn of vaker voorkomen. Zo verwachten we dat het aantal dagen met temperaturen boven de 25 en 30 graden twee tot drie keer zoveel wordt, dat geldt ook voor het aantal aaneengesloten zomerse dagen. De maximumtemperatuur stijgt tot zo’n 43 graden, en de neerslagpieken zullen toenemen”, aldus Onno Hazelaar, infra-architect bij ProRail.

“Door deze klimaatverandering neemt de kans op verstoringen op het spoor toe. Als we de huidige spoorprestaties tot in 2050 willen vasthouden, moeten we iets doen om bijvoorbeeld storingen door hitte en wateroverlast tegen te gaan.”

Olympisch zwembad 

Op dit moment kijkt ProRail al bij welke projecten er rekening moet worden gehouden met klimaatverandering. Een goed voorbeeld hiervan is het nieuwe station Driebergen-Zeist waar nu al een opslag voor water onder de grond ligt ter grootte van een olympisch zwembad. Het opgevangen water wordt hier gebruikt om het groen in de omgeving te bewateren en de fietsenstalling te verwarmen.

Zonder deze opslag zou er volgens de voorspellingen grote kans zijn op wateroverlast bij hevige regenbuien. Door hier bij de voorbereidingen van het project rekening mee te houden, besparen we veel kosten en voorkomen we hinder voor het treinverkeer.

Waar kunnen we wat doen?

Samen met het ministerie kijkt ProRail naar de toekomst. Daarom doet ProRail gericht onderzoek naar welke spoorinfrastructuur kwetsbaar is voor welke weersinvloeden en wat we hier lokaal of regionaal aan kunnen doen. Het ministerie zal vervolgens een keuze maken in de definitieve aanpak en bijbehorende investeringen om het spoor in topconditie te houden.