Vervolgonderzoek naar stabiliteit spoordijken noodzakelijk

Reactie John Voppen

ProRail stelt voorop dat het Nederlandse spoor nu veilig is. CEO John Voppen: “Natuurlijk, anders zouden we het treinverkeer stilleggen. We rijden veilig of we rijden niet. Dat geldt ook als het gaat om de baanstabiliteit. Als het nodig is nemen we maatregelen. Dat doen we bijvoorbeeld tussen Delft en Schiedam en in Zeeland. Het is dus veilig. Als er maatregelen nodig zijn nemen we die en verder gaan wij ons maximaal inzetten om de spoordijken gereed te maken voor de vraag van de toekomst.”

Het treinverkeer in Nederland groeit. Daarom is belangrijk dat het spoor op een stabiele ondergrond ligt. Zeker 80 procent van onze spoordijken - ook wel baanlichamen genoemd - is meer dan 100 jaar oud. Het is onzeker of deze ondergrond de groei op het spoor aankan. Ook zien wij dat de gevolgen van klimaatverandering invloed hebben op de sterkte van de spoordijken. Denk bijvoorbeeld aan extreme droogte of zeer natte periodes.

Onderzoek naar de spoordijken

Om de huidige kwaliteit van de spoordijken in kaart te brengen, doen we onderzoek naar de baanstabiliteit. Hiervoor werken we samen met vier ingenieursbureaus: Sweco, Arcadis, Witteveen + Bos en Royal HaskoningDHV. We brengen de kwaliteit in kaart met openbare data zoals kaartonderzoek, beschikbaar grondonderzoek en waterstanden. Een tiental geologen legde hierbij de basis. Zij beoordeelden ongeveer 2600 kilometer van de in totaal 3000 kilometer aan spoordijken in Nederland.

Voor een groot deel van de spoordijken blijkt dat er meer onderzoek nodig is om uitsluitsel te kunnen geven over de baanstabiliteit. De komende tijd gaan we verder met de tweede fase van het onderzoek. Hierbij gaan we de inzichten uit de eerste fase verbeteren met archiefonderzoek, locatiespecifieke kennis en grondonderzoek. We geven daarbij prioriteit aan trajecten waar al meer, snellere of zwaardere treinen gepland zijn.

Maatregelen

Met de resultaten van het vervolgonderzoek kunnen we beter bepalen welke maatregelen en bijbehorende investeringen in de toekomst nodig zijn. Maatregelen zijn bijvoorbeeld het aanbrengen van damwanden of steunbermen. Op andere plekken kunnen we mogelijk met sensoren in de gaten houden of de spoordijk stabiel blijft.

Op sommige plekken nemen we nu al maatregelen. Zo monitoren we vanaf december 2023 de stabiliteit van de spoordijk tussen Deventer en de Nederland-Duitse grens bij Oldenzaal om de impact van de versnelde IC Berlijn te kunnen volgen. Ook tussen Delft en Schiedam doet ProRail onderzoek naar hoe de spoordijk kan worden versterkt. Dit omdat hier de komende jaren meer treinen gaan rijden.

Effect van treinen op een spoordijk

Naast het onderzoek om de kwaliteit van de spoordijken in kaart te brengen, loopt er een wetenschappelijk onderzoek: RESET (Research Embankments for Safe Expansion of Traintraffic). Dit onderzoek gaat ons leren wat de gevolgen zijn van meer en zwaarder treinverkeer op onze spoordijken en hoe we daarop kunnen inspelen. In dit onderzoek werkt de TU Delft samen met Deltares.