Natuurbeheer : PFAS
Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt. Ze hebben bijzondere eigenschappen: ze stoten water, vet en vuil af en zijn hittebestendig. ProRail gebruikt schuimvormend middel (SVM) met PFAS in blusinstallaties bij spoortunnels voor goederenvervoer.
Bluswater
ProRail is sinds de ingebruikname van de tunnels op de Betuweroute verplicht om bij brandbestrijding gebruik te maken van schuimvormend middel (SVM). Dit middel wordt aan het bluswater toegevoegd en bevat dus PFAS. Sinds een aantal jaren is bekend dat PFAS zeer schadelijk is voor het milieu. Bluswater met schuim wordt opgevangen en gescheiden afgevoerd. Uit onderzoek van het reguliere afvoerwater blijkt nu dat er sprake is van 'nalevering’.
Dat wil zeggen dat schuimresidu dat op het ballastbed of in de kelders van de tunnels is achtergebleven, zorgt voor vervuiling van schoon afvoerwater. Dat water bevat hierdoor een te hoge concentratie PFAS, waardoor het niet langer in oppervlaktewater of riool geloosd mag worden. Momenteel vangt ProRail daarom al het afvoerwater bij deze spoortunnels op. Dat doen we in ieder geval tot er met bevoegd gezag (Rijkswaterstaat en waterschappen) een oplossing is gevonden voor het verantwoord afvoeren ervan.
Bekijk een grotere versie van de infographic (pdf) Bekijk een grotere versie van de infographic
PFAS-vrij
ProRail streeft ernaar om PFAS-vrij te werken. Sinds 2023 wordt er gewerkt aan een transitie naar een PFAS-vrije brandbestrijding. Voor mobiele brandblussystemen zoals de blustrein die ingezet kan worden in de Waalhaven Zuid, zijn we al overgestapt op PFAS-vrij schuimvormend middel. Dit schuim voldoet aan alle vereisten voor brandbestrijding. Voor de vaste brandblussystemen, zoals die in spoortunnels voor goederenvervoer, worden de mogelijkheden nog onderzocht.
Er worden verschillende maatregelen genomen om verspreiding van PFAS te voorkomen en tot het minimum te beperken. Ook proberen we onnodige activatie van de brandblussystemen te reduceren. Over deze maatregelen is er contact met de waterkwaliteitsbeheerders (Rijkswaterstaat en waterschappen) en de veiligheidsregio’s.
PFAS zitten in allerlei alledaagse producten, zoals waterafstotende jassen, pannen met antiaanbaklaag en sommige verpakkingen. PFAS zijn slecht afbreekbaar, verspreiden zich makkelijk en kunnen schadelijk zijn voor mens, dier en milieu. Daarom zijn er regels voor het maken, importeren, verwerken en verplaatsen van PFAS. De wet- en regelgeving is erop gericht om op termijn helemaal geen PFAS-houdende producten te gebruiken.
Lees meer over PFAS