Spooronderhoud : Baanstabiliteit

Steeds zwaarder belast

In Nederland hebben we meer dan 2600 kilometer aan spoordijken. Deze spoordijken worden ook wel baanlichamen genoemd. En daar ligt zo'n 7000 kilometer spoor op. Zo'n 80 procent van de spoordijken is voor 1920 gebouwd met de kennis en kunde van toen.

Belasting en klimaat

Door zwaarder, sneller, langer en meer treinverkeer worden de spoordijken steeds zwaarder belast. Daarnaast heeft de verandering van het klimaat invloed op de stevigheid van onze spoordijken. Vooral de afwisseling van lange droge periodes met buitengewoon natte periodes hebben veel invloed. Om aan te kunnen tonen dat de spoordijken het groeiende treinverkeer aankunnen, is meer kennis nodig.

Hoe veilig is het spoor?

Veiligheid staat bij ProRail voorop. Als het niet veilig is leggen we het treinverkeer stil en als het nodig is nemen we maatregelen. Dit doen we bijvoorbeeld door treinen langzamer te laten rijden of door extra onderhoud te plegen. We houden het Nederlandse spoor continu in de gaten. Nederland kent zeer strenge normen waaraan de spoorveiligheid moet voldoen. Hier voeren we veel controles op uit.

Deze controles vinden vooral plaats vanuit 'meettreinen'. Dit zijn treinen met speciale apparatuur die iedere dag in verschillende regio’s over het spoor rijden. Daarnaast controleren de inspecteurs van ProRail en de aannemers dagelijks het spoor. Ook machinisten doen meldingen wanneer ze veranderingen opmerken. Wanneer zij voelen dat het spoor niet netjes ligt, maken zij hier direct een melding van bij de treindienstleider. Wanneer er een afwijking wordt opgemerkt, nemen we direct maatregelen. We doen nooit concessies aan de veiligheid.

Waar speelt baanstabiliteit een rol?

In heel Nederland doen we onderzoek naar de stabiliteit van de spoordijken. Hierbij geven we voorrang aan de trajecten waar al meer, snellere, langere of zwaardere treinen gaan rijden. Baanstabiliteit heeft invloed op verschillende projecten van ProRail. Zo monitoren we de spoorbaan tussen Deventer en de Nederland-Duitse grens bij Oldenzaal, omdat de IC Berlijn hier vanaf december 2023 met zwaardere locomotieven rijdt.

Een ander voorbeeld is het traject tussen de stations Delft Campus en Schiedam Centrum. Hier gaan meer, snellere en langere treinen rijden. In 2020 bleek uit onderzoek dat de spoordijk op dit traject hier onvoldoende sterk voor zou zijn en verstevigd zou moeten worden. Intussen heeft ProRail de afgelopen twee jaar de spoorbaan gemonitord en aanvullend onderzoek gedaan. Hieruit blijkt dat het rijden van meer treinen minder impact heeft op de spoorbaan dan eerder verwacht. Met deze inzichten is het niet meer nodig om maatregelen te treffen op het gehele traject. Slechts enkele plekken vragen nadere aandacht. Dat is goed nieuws, omdat er minder hinder zal zijn voor de omgeving en voor de reiziger.