Spoor in de Spotlight : De Kippenlijn
De Kippenlijn, of het Kippenlijntje is de bijnaam van de Gelderse spoorlijn Nijkerk – Ede-Wageningen die vraagt om uitleg. Want kippen en het spoor, wat hebben die nou met elkaar van doen?
Pluimvee
Wat misschien een belletje doet rinkelen is dat de spoorlijn onder andere door het dorp Barneveld rijdt. Deze plaats staat bekend om zijn pluimveeteelt en handel. Het heeft zelfs de benaming: ‘centrum van de pluimveeteelt’ en ook staat in Barneveld het Nederlands Pluimveemuseum. Barneveld en -even verderop- Ede kennen het grootste aantal kippen in hun gemeente van heel Nederland. Wel 3,2 miljoen in Barneveld en 3,6 miljoen in Ede! Tegenwoordig gaat het transport van kippen en eieren allemaal over de weg, maar vroeger dus via het spoor en zo komt de spoorlijn aan haar bijnaam.
Geschiedenis
Al sinds 1839 rijden er treinen in Nederland. Maar toen nog lang niet door heel het land en ook alle stations om op- of uit te stappen zoals we ze nu kennen, waren er toen nog niet. Was er in jouw omgeving geen trein, dan was er misschien wel een tram of paardenkoets als openbaar vervoersmiddel. Sinds die eerste trein moest omgeving Ede en Nijkerk nog wat jaren wachten op hun spoorverbinding. In december 1896 zat er schot in de zaak.
Spoorwegmaatschappij 'De Veluwe' werd opgericht en daarmee werd op 1 mei 1902 het baanvak Ede-Barneveld in gebruik genomen en het stuk tussen Barneveld en Nijkerk op 1 december 1903. Aan de lijn werden de volgende stations gebouwd: Ede-Dorp, Lunteren, Barneveld-Dorp en Voorthuizen. In Nijkerk werd het station van een andere spoorwegmaatschappij gebruikt: de Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij.
-
Op de Kippenlijn rijden treinen van Connexxion -
![Het oude stationsgebouw van Ede centrum]()
Het oude stationsgebouw van Ede centrum -
![De spoorlijn door het Gelderse landschap]()
De spoorlijn door het Gelderse landschap
Helaas was het gebruik van de spoorlijn van korte en teleurstellende duur. In 1937 werd het stuk tussen Barneveld en Nijkerk alweer opgeheven. De kosten waren te hoog en het aantal gebruikers te laag. Ook de oorlog die niet lang daarna plaatsvond deed geen goeds. Hierdoor werd pas in het voorjaar van 1951 de spoorlijn weer terug in gebruik werd genomen. Toen met elektrische treinen.
Valleilijn
Hoewel de naam Kippenlijn of Kippenlijntje een leuke bijnaam is en blijft voor deze spoorlijn, noemt men het stuk tegenwoordig (ook) de Valleilijn. De tijd van eieren- en kippentransport per spoor is voorbij en nu refereert het naar de mooie Gelderse vallei waar het spoor doorheen gaat.