: Samen dromen over een afvalvrij station
Van de fietsenstalling tot de trap naar het perron en alles daartussenin, ProRail en NS Stations werken nauw samen om jou een comfortabele stationsbeleving te geven. Maar wie doet nou eigenlijk wat? Dat kunnen we het beste vragen aan onze collega’s van ProRail en NS. In dit artikel uit de serie Stationsverhalen gaan we in gesprek met collega’s die samenwerken aan duurzame stations. Dat gebeurt op meerdere manieren en één daarvan is het scheiden en voorkomen van restafval. Jorien Maltha van ProRail en Lotte van Grol van NS Stations houden zich daar dagelijks mee bezig.
Duurzaamheidsvertaler
Een afvalvrij station in 2040, dat is de grote wens van ProRail en NS Stations. En daarmee ook van Jorien Maltha en Lotte van Grol. Zij houden zich bezig met duurzaamheid op stations en daar hoort het scheiden van afval ook bij.
Jorien is programmamanager Duurzaamheid op stations bij ProRail. “ProRail heeft een breed duurzaamheidsbeleid en ik vertaal dat voor stations.” Ze houdt zich dus dagelijks bezig met duurzaamheid op en om stations, van afvalscheiding tot energie. Lotte werkt bij NS Stations, als programmamanager Circulaire stations. “Ik geef richting aan, overzie en bewaak de transitie naar circulaire stations.”
Niet zonder elkaar
De collega’s werken veel samen en hebben een goede klik. En dat is fijn, want bij zo’n grote droom als een afvalvrij station heb je elkaar hard nodig. “Het helpt om samen te werken”, vertelt Jorien. “Als je je doelen gelijktrekt, kun je delen in kennis en vorm je een eenheid richting reizigers.” Lotte: “Je kunt afval alleen terugbrengen tot een grondstof als alle schakels in die keten goed werken. Stel dat wij als NS Stations afval willen scheiden, maar ProRail zet geen geschikte afvalbakken neer, dan werkt het niet. We kunnen gewoon niet zonder elkaar.”
Onlosmakelijk verbonden dus. Net als afval scheiden en recyclen. "Maar ongeveer 20 procent van het restafval is een wegwerpbeker en die worden niet gerecycled”, vertelt Lotte. Bekers recyclen kan wel, maar is erg lastig. Zo heb je te maken met het plastic laagje dat in elke beker zit, maar ook met de kwaliteit van het papier. “Je wilt het liefst schoon en droog papier,” vertelt Jorien. “Dan kun je het in hoge kwaliteit recyclen. Daarom richten we ons met afvalscheiding op dit moment voornamelijk op kranten en tijdschriften.”
Duurzame stations
Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij ProRail en NS. Organisatiebreed, maar ook specifiek bij stations. Het scheiden en voorkomen van (rest)afval is daar een onderdeel van. Ook zijn we bezig met duurzame energie en energieneutrale stations. De komende jaren worden er op een aantal stations zo’n 150.000 vierkante meter aan zonnepanelen geplaatst. Daarnaast wordt op steeds meer stations minder gas verbruikt. Bij de bouw en verbouw van stations worden duurzame materialen gebruikt. Op en rond stations wordt het steeds groener. Zo zijn er stationsdaken met sedumplantjes, waar water in op wordt geslagen. Plantenvakken die je op diverse perrons ziet, worden biodivers onderhouden. Biodiversiteit is niet alleen goed voor de natuur, maar maakt een station ook aantrekkelijker voor de reiziger.
Breng je eigen beker mee
Een afvalvrij station bereik je niet alleen door afval te scheiden, maar juist ook door afval te voorkomen. Bijvoorbeeld die bekers. “Onlangs lanceerden we de campagne Bring Your Own”, vertelt Lotte. “We vragen de reizigers om hun eigen beker mee te nemen. Daarvoor werken we samen de winkels die op stations warme dranken verkopen. Als reizigers hun eigen beker meenemen, krijgen ze korting op hun drank.” Bijdragen aan een afvalvrij station wordt voor de reiziger zo aantrekkelijk gemaakt. Jorien: “We kunnen veel faciliteren, maar de reiziger is een belangrijke schakel in het proces.”
Voorkomen is beter dan genezen
Een aantal winkels op stations is eigendom van NS Stations. Lotte: “Bij het inkopen van de producten kijken we naar mogelijkheden om restafval te verminderen. Zo vragen we ons altijd af of een bepaalde verpakking wel nodig is, of dat het materiaal anders moet.” Jorien haakt daarop in: “Je krijgt bijvoorbeeld niet standaard meer een dekseltje bij je koffie. Ook zijn roerstaafjes niet meer van plastic, maar van hout.”
Dat een afvalvrij station niet de makkelijkste ambitie is, geven Jorien en Lotte toe. “Maar we willen ervoor gaan, we willen duurzamer worden en dat blijven verbeteren. En samen komen we steeds een stapje verder.”
Bring Your Own
Elke dag belanden zo’n 80.000 wegwerpbekers in de afvalbakken op en rond het station. Die bekers zijn van een materiaal gemaakt dat helaas niet goed te recyclen is. NS lanceerde de campagne Bring Your Own om reizigers te inspireren vaker een herbruikbare beker mee te nemen. Dat deden ze samen met meer dan 30 ondernemers op het station en Milieu Centraal. Ook ProRail steunt dit initiatief. Tijdens deze campagne stond op Utrecht Centraal een grote container met daarin wegwerpbekers uit het afval. Reizigers werden aangemoedigd om daar hun állerlaatste wegwerpbeker in weg te gooien en over te stappen op een herbruikbare beker.