Europese wet- en regelgeving : TSI Geluid
De TSI Geluid regelt dat voor treinmaterieel in de Europese Unie dezelfde eisen gelden voor hun geluidemissie. Deze TSI bestaat sinds 2005 en is sindsdien enkele keren aangepast. Op dit moment zijn er in de TSI Geluid eisen gesteld aan een zestal zaken die voor de leefomgeving van het spoor en de machinist relevant zijn.
Eisen voor geluidsemissie
Het spoor en treinen maken geluid. Op Europees niveau wordt er gewerkt aan eisen voor geluidsemissie op de volgende gebieden:
- geluid van een treinpassage bij de reguliere rijsnelheid;
- geluid bij stationair draaien tijdens stilstand;
- geluid van de hoofdremluchtcompressor;
- impulsgeluid van de uitlaatklep van de luchtdroger van locomotieven;
- piekgeluid tijdens het optrekken;
- geluid in de stuurcabine ten behoeve van de arbeidsomstandigheden van de machinist.
Technische innovatie
Met name de eis voor het passagegeluid van goederenwagons is zodanig scherp geweest dat er een technische innovatie nodig was om vanaf 2005 aan deze geluideis te kunnen voldoen. De innovatie was nodig om te zorgen dat wieloppervlakken glad blijven bij het remmen met blokremmen: de op dat moment gebruikelijke toepassing van gietijzeren remblokken maakte dat structureel goederenwagons met ruwe en dus lawaaiige wielen rondreden.
De innovatie bestond uit remblokken van alternatieve materialen: kunststof en sinter. Nieuwe wagons werden vanaf 2005 geleverd met zogenaamde K-blokken en de wagons bleken tot wel tien decibel stiller dan voorheen.
Stillere routes
In 2015 concludeerde de Europese Commissie dat de eisen in de TSI voor het passagegeluid van het spoorgoederenverkeer te langzaam resulteerden in stiller goederenverkeer. Dat kwam omdat goederenwagons heel lang mee kunnen gaan en de eisen alleen golden voor nieuw materieel.
Daarom zijn er in 2019 zogenaamde 'stillere routes' in de TSI Geluid gekomen: op zo’n route mogen vanaf 8 december 2024 geen wagons meer rijden die niet voldoen aan de eis voor het passagegeluid, ongeacht of die wagon nu nieuw of oud is. In Nederland zijn de volgende spoorwegen 'stillere routes': de Havenspoorlijn, de Betuweroute en de Brabantroute.
Transitie
De lijst van 'stillere routes' kan vanaf 8 december 2024 actueel worden gehouden door het Rijk. Omdat goederenverkeer internationaal is en elk land in de Europese Unie veel 'stillere routes' heeft betekent deze aanpak in de praktijk dat bijna elke goederenwagon in Nederland vanaf die datum zal voldoen aan de eisen voor nieuwe goederenwagons.
Daarmee is de transitie naar stiller goederenverkeer die - mede op initiatief van Nederland - in 2005 formeel is ingezet, een kleine twintig jaar later in de hele Europese Unie (met uitzondering van Scandinavië) gereed.