Dit is waarom er nog steeds dassen zitten in het spoor bij Ravenstein

Kraamperiode

Folkert Volbeda, ecoloog bij ProRail, vertelt: “Ravenstein is de negende locatie van de das die ProRail het afgelopen jaar aanpakt. Het lukt ons steeds beter om deze projecten effectief op te pakken met veel oog voor das, natuur én het treinverkeer. En alles in afstemming met Stichting Das en Boom, Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) en andere partijen zoals grondeigenaren. Hinder voor reizigers willen we op deze manier zo klein mogelijk houden.”

Folkert: “De gevoelige kraamperiode van de das duurt van december tot en met juni. Deze maand verwachten we dat de jongen voor het eerst de burcht verlaten. Ze worden steeds zelfstandiger. Ondertussen geeft ons dat de tijd om met een ecologisch bureau uitgebreid onderzoek te doen. “Ik wil bijvoorbeeld weten: Hoeveel dassen en jongen zijn er en wat is de grootte van hun territorium? Zo kunnen we passende maatregelen nemen.”

Andere diersoorten

We kijken ook naar andere aanwezige (beschermde) diersoorten. De aanpak van de das raakt immers ook hun leefgebied. Volbeda: "In de omgeving van het spoor zit ook een bever. En we doen momenteel onderzoek naar de levendbarende hagedis, een vlinder met de mooie naam ‘teunisbloempijlstaart’ en nesten van vogels die jaarrond beschermd zijn, zoals de buizerd. Dit onderzoek ronden we komende periode af.”

We willen op deze locatie zo snel mogelijk een geschikte kunstburcht aanleggen. Dassen kunnen dan alvast wennen voordat we bij de bestaande burcht ‘ontmoedigingsmaatregelen’ nemen. We halen na de kraamperiode en broedtijd van vogels de begroeiing bij de huidige burcht weg. Dat maakt het onaantrekkelijk daar te blijven.

Benodigde grond

De kunstburcht willen we in samenwerking met Natuurmonumenten naast het spoor bouwen. Dat is dichtbij de bestaande burcht zodat de dassen deze makkelijk kunnen vinden. De dassendeskundigen van Stichting Das en Boom ontwerpen deze kunstburcht. De burcht is uniek. Samen met Waterschap Aa en Maas en de Zoogdiervereniging verkennen we of de bever óók terecht kan. Vooral als het hoogwater is: een zogenaamde hoogwatervluchtplaats. Dat is veel beter voor de waterkerende dijk die vlakbij ligt. De bever moet daaruit blijven om het verzwakken van die dijk te voorkomen.

We hopen deze kunstburcht in mei of juni aan te leggen. Dat gaat echter pas als we toestemming voor het grondgebruik hebben. De grond is namelijk van Natuurmonumenten en vormt onderdeel van een uiterwaard. Ook dat betekent werk voor ons: afspraken maken met Natuurmonumenten, Gemeente Oss, Waterschap Aa en Maas en Rijkswaterstaat om alles goed te regelen.

Hoe verder?

Als de kunstburcht is aangelegd, de kraamperiode is afgelopen en het ecologisch onderzoek is afgerond zetten we vervolgstappen in gang. Met het onderzoek en ons plan van aanpak kunnen we naar de RVO. Bij hen vragen we een omgevingsvergunning voor Flora en Fauna activiteiten aan.

Als die vergunning er is, starten we met het ontmoedigingsbeleid. We verwijderen de begroeiing op en rondom de burchten, buiten de broedperiode van vogels. We brengen gaas aan op het talud, met openingen bij de ingangen van de burchten. Dit geeft de das de tijd om zelf de burcht te verlaten maar hij kan dan nog wel terug. Het gaas vinden dassen onaangenaam om over te lopen en het voorkomt dat ze op nieuwe plekken in het talud gaan graven. Na minimaal een week plaatsen we kleppen op de openingen. De das kan er dan nog wel uit, maar kan niet meer naar binnen.

Spoor repareren

Als de das weg is kunnen we het spoor repareren. Dat is een forse operatie. We graven de burcht in het talud zorgvuldig af onder begeleiding van een ecoloog en bouwen het talud vervolgens weer op. Tijdens deze werkzaamheden kunnen treinen niet rijden. Het momentum voor deze treinvrije periode is nu nog niet bekend, maar we streven naar komende zomer.

Eenmaal gereed moeten we zorgen dat de das niet terugkeert. Dit kan door het plaatsen van damwanden, hekwerk boven en onder de grond of definitief gaaswerk tegen het talud aan. Dit werken we in een vervolgfase uit.

Treinverkeer

Zolang het spoortalud niet hersteld is zorgen we voor een veilige berijdbaarheid van het spoor. Treinen rijden nu 40 km/uur om de trillingen in het talud te verminderen. Ecologen en inspecteurs controleren het spoor regelmatig. Bij Ravenstein plaatsten we ook sensoren op het spoor. Deze zogenaamde tilt-sensoren geven een melding als er sprake is van spoorverzakking.