Dieren rond het spoor : Dassen

Zorgvuldig

De holen kunnen namelijk gevaarlijke situaties veroorzaken en wij moeten altijd de veiligheid van het spoor bewaken. Tegelijkertijd zijn we fan van natuur én de das. We willen dat het goed met hem gaat. Hoe gaan das en ProRail dan op een goede manier uit elkaar? Een begin van het antwoord is: ‘zorgvuldig’ want de das is een beschermd dier en we zijn verplicht om bij onze dassenaanpak zeer zorgvuldig te werk te gaan.

Maatregelen

Wanneer we in de buurt van het spoor een dassenhol signaleren, gaan we in de gaten houden of en in welke mate het spoor verzakt. Als het spoor verzakt, treffen we maatregelen. In extreme gevallen kunnen we het treinverkeer stilleggen en het spoor direct herstellen. Vaak is een tijdelijke snelheidsbeperking voor treinen al voldoende om de veiligheid te garanderen, maar het spoor moet wel hersteld worden.

Het kan gebeuren dat het spoor er nog goed bij ligt, maar dat er veel gangenstelsels onder het spoor zijn aangetroffen. Als een gang instort - wat op zich geen gevaar hoeft op te leveren - kan een domino-effect ontstaan. Meerdere gangen storten dan in en het risico ontstaat dat het spoor plotseling verzakt. In zo’n situatie is veilig treinverkeer niet langer gegarandeerd. Dan leggen we het treinverkeer stil.

Na een herstelactie - waar de das flink last van heeft, want hij houdt niet van lawaai en bouwactiviteit - ligt het spoor weer keurig recht. Maar de das kan zo weer een probleem veroorzaken met z’n graafacties.

Dweilen met de kraan open?

Het spoor herstellen zonder iets aan preventie te doen is dweilen met de kraan open. Dassen zijn enorme gravers en zullen dan ook blijven graven. Ook als er (nog) geen verzakking is opgetreden blijft het risico bestaan dat dat alsnog gebeurt. Om te voorkomen dat de activiteiten van de das opnieuw een gevaar worden voor het spoor, moeten we ervoor zorgen dat de das een andere woonplaats kiest of dat hij niet meer kan graven in een spoordijk. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Gelukkig krijgen we hulp van specialistische ingenieursbureaus en ecologisch adviseurs. Zij helpen ons een aanpak te ontwikkelen om de das op een vriendelijke manier weg bij het spoor te krijgen. Wanneer we een plan hebben opgesteld, gaan we ermee naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) om een ontheffing aan te vragen, waarmee we toestemming krijgen voor ingrijpen in het leven en de leefomgeving van de das.

Elke situatie anders

Op elke locatie waar we dassen aantreffen, moeten we een nieuw plan bedenken. Want elke situatie is anders. En dus moeten we creatief zijn. We denken er nu over na hoe we het spoor dat aantrekkelijk is voor dassen kunnen beschermen door boven- en ondergronds een soort hekwerk in te graven. Het doel daarvan is simpelweg voorkomen dat dassen richting het spoor graven.

Om ze toch te helpen om bij een voedselrijk gebied te komen, willen we op tactische plaatsen een soort rioolbuis als tunnel onder het spoor leggen. En soms zal dat geen optie zijn, dan rest ons niets dan de dassen een alternatieve leefomgeving te bieden in de vorm van een hoop grond die als ‘kunstburcht’ kan dienen. Kan zelfs dat niet, dan is vangen en ergens anders weer uitzetten een optie.

Herstellen van gaten

Das weg, probleem opgelost? Helaas: ook het herstellen van de gaten die dassen graven, stelt ons voor uitdagingen. De grond onder het spoor moet voldoende krachten kunnen dragen en heel stabiel zijn. Dat lukt met een gelijkmatige samenstelling van de ondergrond. Zomaar gaten opvullen met de bestaande ondergrond is een optie, maar daarvoor moet enorm gegraven worden. En dat betekent kosten en hinder. Alternatieve opvullingsmethodes worden nu bestudeerd.

Samenleven met de das is voor ProRail een hele puzzel. Een die we in nauw contact leggen met onze mensen met verstand van spoortechniek en -veiligheid, onze toezichthouders, ecologen en verschillende (lokale) overheden. Met als doel: veilig treinverkeer én een florerende das.