Energiebesparing in de Schipholtunnel

Energieverslinders

Abdel: “Stuwdrukventilatoren zijn reusachtige energieverslinders van drie meter lang en één meter doorsnee met elk een vermogen van 7,5 kilowattuur. Dat is veel. De exemplaren in de Schipholtunnel waren toe aan vervanging. Een mooi moment om het gebruik ervan eens nader te analyseren.”

Reuzenventilatoren

Tot voor kort begonnen deze reuzenventilatoren preventief te draaien zodra een trein langer dan twee minuten stil stond in de tunnel. Een stilstaande trein kan namelijk wijzen op een calamiteit met mogelijk vrijkomende gassen of rookontwikkeling als gevolg. De ventilatoren zorgen in dat geval voor de beheersing van deze schadelijke dampen. Daarnaast gaat op zo’n moment ook alle verlichting in de tunnel aan.

Vals alarm

Omdat Abdel vermoedde dat het systeem te vaak stilstaande treinen detecteerde zonder dat er sprake was van een noodsituatie analyseerde hij de logindata. Wat bleek? In vrijwel 70 procent van de gevallen stond de trein weliswaar langer dan twee minuten stil, maar was er geen sprake van een noodsituatie. Vals alarm dus.

Abdel: “Dat gebeurde soms wel bijna 80 keer per week. Meestal ’s nachts als gevolg van rangeerbewegingen, maar toch ook geregeld overdag. De impact van het in werking gestelde alarmsysteem is dan groot; in de drukke Schipholtunnel ontstaat makkelijk een opeenhoping van treinen en dat kan flinke verstoringen geven.”

Minder vaak vals alarm

Abdel ontdekte dat de meeste treinen die twee minuten stil stonden omdat ze voor een rood sein moesten wachten en er niks vreemds aan de hand was. “We hebben de algoritmes in de software aangepast en zo het systeem verbeterd. Als nu een trein langer dan twee minuten stilstaat voor een rood sein, blijven de ventilatoren en de verlichting uit. Met deze aanpassingen is het aantal valse alarmen met bijna vijfennegentig procent teruggebracht.”

Lagere elektriciteitsrekening

Mooi resultaat, maar de winst is groter. Dat zal te zien zijn op de jaarlijkse elektriciteitsrekening. Abdel legt uit hoe: “Elke keer als de ventilatoren voor niks in actie kwamen, kostte ons dat veel stroom. Nu ze dat niet meer doen, zal dat jaarlijks 10.000 euro schelen. Ook het uitblijven van de TL-verlichting drukt de rekening enigszins.”

“Tenslotte sparen we ook kosten omdat de levensduur van de ventilatoren verlengd wordt. Door het snel aan- en uitzetten van de ventilatoren wordt de olie die erin zit erg stug. Dat gaat ten koste van de kwaliteit. De onlangs nieuw geplaatste ventilatoren zullen in plaats van tien zo’n vijftien jaar meegaan.”

Energie van een hele straat

Ted begrijpt dat de impact van een besparing als deze, meer tot de verbeelding spreekt met een concreet voorbeeld: “Door deze maatregel in de Schipholtunnel besparen we jaarlijks een hoeveelheid energie die vergelijkbaar is met het gebruik van 31 huishoudens per jaar. Dat is een leuke straat met huizen.” Abdel vertelt dat in de Willemsspoortunnel en de Barendrechttunnel deze maatregel binnenkort zal worden toegepast. Er loopt al een aanbesteding.

Ted: “Daar zal de winst misschien iets lager liggen, maar uiteindelijk gaat het om het geheel aan besparingen binnen ProRail. Het mooie aan deze maatregel in de Schipholtunnel is dat de aanleiding verbeteren van de treinenloop was, maar de neveneffecten zijn minstens zo mooi. Al met al hebben we minder hinder, minder kosten en minder energieverbruik.”