Onderzoek extra hinder trillingen Brabantroute afgerond

In de loop van 2017 kwamen er bij ProRail opeens opvallend meer klachten binnen over trillingen uit de omgeving van met name Oisterwijk, Dorst en Rijen. Op basis van gesprekken met omwonenden besloot ProRail om adviseurs- en ingenieursbureau Movares te vragen nader onderzoek te doen. Wat is er precies aan de hand? En wat is de relatie tussen de meldingen, de spoorinfrastructuur in combinatie met het type treinen dat hier rijdt? 

Aanpak onderzoek

Movares heeft op een vaste afstand van 25 meter van het spoor op 11 plaatsen metingen uitgevoerd. Het betreft twee locaties in Dorst, drie in Rijen, vier in Oisterwijk, één in Hulten en één in Tilburg. Op deze plaatsen werden de trillingen gemeten, via videobeelden de rijsnelheden van passerende treinen vastgelegd, onderzoek gedaan naar de samenstelling van de bodem en gekeken naar de rijeigenschappen van de verschillende type treinen. De meetgegevens zijn daarna vergeleken met metingen uit 2016. 

Wat is er aan de hand?

Belangrijkste conclusie is dat vooral een bepaald type reizigerstrein fors meer trillingen veroorzaakt dan andere reizigerstreinen, en dan vooral bij het passeren van overwegen waar door verschillen in stijfheid in de ondergrond een extra oneffenheid ontstaat.

Het gaat om een trein met aan weerszijde een TRAXX locomotief. Deze locomotief heeft zwaardere assen en meer wielonrondheid dan veel andere treinen. Dit type locomotief reed ook voor 2017 al op de Brabantroute, maar toen nog voor goederentreinen met een snelheid van ca 90 kilometer per uur. Nu trekt deze locomotief reizigerswagons met een maximale snelheid van 140 km per uur. Voor 2017 waren er ook al treinen die 140 km per uur reden, maar niet met dit type locomotief. 

Hoogste trillingen Dorst en Rijen 

De hoogste trillingen zijn gemeten in Dorst en Rijen. Dit hangt volgens Movares direct samen met de bodemgesteldheid die hier verschilt t.o.v. Oisterwijk. Verder heeft Movares ook gekeken naar de constructie van het spoor en de staat van het onderhoud. Een slechte ligging van het spoor heeft namelijk direct effect op de trillingen. Movares concludeert dat de onderhoudsstatus, spoorconstructie en spoorligging in Dorst en Rijen niet zijn gewijzigd. In Oisterwijk is de spoorconstructie wel gewijzigd omdat er wissels zijn verwijderd, maar dat heeft niet geleid tot een toename van de trillingen. 

Hoe nu verder? 

Samen met NS, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de betrokken gemeenten kijkt ProRail naar mogelijke oplossingen. Daarbij wordt gekeken naar aanpassing van materieel, de baan, de concessie en trillingswerende maatregelen in de grond of bij de woningen. De komende maanden moet duidelijk worden welke oplossingen haalbaar en uitvoerbaar zijn. Op de lange termijn is voorzien dat de TRAXX december 2022 zal worden vervangen door een nieuw type trein. 

Schades aan woningen

Sinds 2017 zijn er bij ProRail ook een flink aantal schademeldingen binnengekomen. Dit valt buiten het onderzoek van Movares. Schademeldingen worden afgehandeld via een schadeprotocol dat is opgesteld door TNO.

In situaties waar een causaal verband tussen de schade en het rijden van treinen niet direct kan worden uitgesloten, wordt er op kosten van ProRail door een onafhankelijk bureau nader onderzoek gedaan en vinden er metingen plaats om het mogelijke verband vast te stellen. Als het bureau concludeert dat verband niet kan worden aangetoond, wijst ProRail de claim af. ProRail vraagt dan aan het bureau om in het rapport aan te geven wat mogelijk wel de oorzaak van de schade aan de woning is.