Bewaker van een monument

Stefanie, wat houden jouw werkzaamheden in?

“Mijn grootste zorg was het herstel van de zo kenmerkende symmetrie-as. Het gebouw heeft een kern, de hal. In het verlengde van de hal zijn door architect Isaac Gosschalk zo rond 1890 twee vrijwel identieke zijvleugels ontworpen. Deze symmetrie-as heeft een hoge historische waarde. Voor de onderbouwing daarvan heb ik in opdracht van NS cultuurhistorisch onderzoek gedaan.

En ik houd me bezig met de invulling van de zijvleugels. Daar waren in de loop der tijd winkels en snackbars gevestigd, waarvan de inrichting en de verbouwingen soms met niet al te veel gevoel voor het monument werden uitgevoerd. Sinds 2019 bewaak ik in opdracht van NS de monumentale waarde bij aanpassingen. Als een soort supervisor is de gedachte.”

Zijn er veel aanpassingen?

“We gaan schuiven met een aantal winkels. Een paar staan nu casco leeg en dat is een kans om dankzij de kennis van de bouwhistorie de verscholen kwaliteiten terug te halen, in samenspraak met de winkeliers en NS.  

Etos verhuist naar binnen, naar de plek waar het Grens Wissel Kantoor (GWK) zat. Het GWK gaat naar een van de zijvleugels. De ruimte die Etos nu krijgt, was vroeger een representatieve ruimte: de Damessalon. De stuclijsten op de wanden komen weer volledig tevoorschijn en er wordt op een gedeelte verf weggekrabd, zodat een deel van het vroegere bloemmotief weer zichtbaar wordt. Ook wordt de kleurstelling aangepast aan de oorspronkelijke sfeer. In de ruimte van snackbar Smullers komt nu de Broodzaak.”

En als dit allemaal klaar is, wat dan?

“Er ligt een stevige onderhoudsopgave: kozijnen, voegwerk, natuursteenwerk, glas in lood en het plafond van de stationshal. Dat is wat vuil geworden in de loop der jaren. Het vinden van de juiste reinigingsmethode van het plafond, dat gemaakt is van papier-maché, vergt het nodige onderzoek.”

Houd je je ook bezig met de omgeving van het gebouw, het Stadsbalkon bijvoorbeeld?

“Als ik naar een gebouw kijk, vind ik het belangrijk om naar de context te kijken, naar de stedenbouw. Het stationsgebouw is in 1896 opgeleverd. Toen al was het grote voorplein kwetsbaar, die ruimte moet identiteit krijgen en dat is eigenlijk nooit goed gelukt. Dus de aanbeveling is: maak een op het gebouw gericht voorplein met een duidelijke functie. Het voorplein wordt een heel belangrijke plek, als straks alle reizigers daarover heen gaan op weg naar de treinen.

En wat het Stadsbalkon betreft: ik wil natuurlijk niemand op de tenen trappen, maar dat zou wel beter kunnen. De verhoging van het Stadsbalkon neemt de plint van het gebouw weg en verstoort het zicht op de symmetrie. Het is meer een barrière tussen het stationsgebouw en de stad dan een verbindend element.”