Stand van zaken infaseren kwartsloze ballast bij spoorwerkzaamheden

Schaarse kwartsloze ballast

Onze infaseringsplannen zijn in lijn met wat de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) van ProRail vraagt. De NLA en ProRail verschillen nog van mening over hoe snel het mogelijk is om alle spoorwerkzaamheden in Nederland kwartsloos uit te voeren. ProRail is om die reden in april 2023 naar de rechter gestapt: we willen een realistischer termijn voor het invoeren van deze stenen. Het verkrijgen van de stenen in de benodigde aantallen is namelijk onmogelijk. Blijft deze onrealistische eis zo, dan komen veel (onderhouds)projecten in de knel.

De NLA zegt dat ProRail voor 2025 voldoende schaarse kwartsloze ballast kan verkrijgen om vervolgens álle spoorwerkzaamheden in Nederland kwartsloos uit te voeren. ProRail denkt daar anders over en voorziet een problematisch tekort ontstaan -ondanks inspanningen van de branche. Cruciale werkzaamheden zoals noodzakelijk onderhoud en grote projecten kunnen onder deze voorwaarden straks geen doorgang vinden.

700.000 ton per jaar

De cijfers liegen er niet om: voor alle werkzaamheden de komende jaren heeft het spoorwerk ca. 700.000 ton per jaar nodig. Op basis van de huidige inzichten zal in 2025 in het meest optimistische scenario slechts 450.000 ton kwartsloze ballast beschikbaar zijn. Om een idee te krijgen over welke volumes het gaat: in een binnenvaartschip past circa 6.000 ton ballast, een vrachtwagen zo'n 25 ton, een ballastwagen ongeveer 28 ton.

Voor nu is er nog voldoende kwartsloze ballast beschikbaar. Dat komt doordat we nu alleen verplicht zijn om in tunnels, op stations en bij bruggen en viaducten kwartsloze ballast toe te passen. Op het overige spoor mogen we onder voorwaarden kwartshoudende ballast blijven gebruiken. Wel is het zo dat het aanbod van de kwartsloze stenen op dit moment vrijwel net zo groot is als de vraag ernaar. Moeten we per direct overal kwarsloze ballast gebruiken, dan leidt data dus meteen tot leverings- of logistieke problemen.

Ook kwartshoudende ballast

Het komt bijvoorbeeld voor dat net voordat we voor werkzaamheden uitvoeren in tunnels, op stations en bij kunstwerken blijkt dat er onvoldoende kwartsloze ballast beschikbaar is. Daar voeren we dat werk niet uit en komen we terug op een moment dat de stenen er wel zijn. Dit was voor enkele werkzaamheden bij stations tussen Delfzijl en Roodeschool al het geval.

Vast staat dat tot 2025 in ieder geval ook met kwartshoudende ballast gewerkt wordt. Dit kan veilig: stofvorming moet worden voorkomen door bijvoorbeeld nathouden van ballast (Bron: railAlert). En spoorwerkers kunnen worden beschermd in afgesloten overdrukcabines of met stofmaskers.