Ruim tweeduizend zonnepanelen op stations

Streven naar energieneutraal

Op veertien stations liggen inmiddels zonnepanelen. Tot nu toe waren het vooral grote stations, zoals Utrecht Centraal, Rotterdam Centraal en Eindhoven Centraal, die van zonnepanelen werden voorzien. De komende tien tot vijftien jaar krijgen álle geschikte stationsdaken zonnepanelen. Zo is in december 2021 het eerste energieneutrale station van Nederland geopend: Delft Campus. Het stationsdak van Alkmaar-Noord is vorig jaar ook van zonnepanelen voorzien.

Dit jaar volgen Tilburg Reeshof, Den Helder, Voorburg, Enschede en Almere Centrum. Station Barendrecht volgt in 2023, met maar liefst vijftienhonderd panelen. Ook komen er binnenkort energieneutrale fietsenstallingen dankzij de zon. ProRail gebruikt de opgewekte stroom voor het energieverbruik van onder meer wissels, tunnels, technische installaties, stations en andere gebouwen.

Grote ambities

Astrid Bunt, directeur Stations bij ProRail: "Onze ambitie is groot en uitdagend. Er zijn natuurlijk nog onzekerheden, maar de mogelijkheden van zonnepanelen op stationsdaken zijn enorm. Die kans kunnen we als maatschappelijke organisatie niet voorbij laten gaan. Uiteindelijk willen we de komende tien jaar op circa zeventig stations zonne-energie opwekken, met zo’n 150.000 vierkante meter aan zonnepanelen."

Besparing op energierekening

ProRail is eigenaar van meer dan 200 stations met perronoverkappingen, ruim 50 bewaakte rijwielstallingen en zo’n 20 loopbruggen. Al deze bestaande daken worden samen met leveranciers, NS Stations en installateurs onderzocht op geschiktheid om er zonnepanelen op te leggen.

Daarvoor is de komende jaren 23,5 miljoen euro beschikbaar. Dit wordt gefinancierd door de toekomstige besparing op de energierekening. Met andere woorden: het geld wat de panelen in de toekomst besparen doordat er minder inkoop van energie nodig is, is naar voren gehaald om nu zonnepanelen van te kopen. De zonnepanelen moeten zichzelf dus terug verdienen.

Geluidsschermen

Naast daken bij stations onderzoekt ProRail ook de mogelijkheden om zonnepanelen op geluidsschermen langs de sporen te plaatsen. Op dit moment staat er 550 kilometer aan schermen langs de baan. Daar komt de komende jaren nog honderd kilometer bij.

ProRail start een proefproject in Dronten om samen met TNO en de Haagse Hogeschool te onderzoeken of het technisch haalbaar en financieel aantrekkelijk is om op een deel van die geluidsschermen zonnepanelen te plaatsen. Voor de uitvoering is subsidie beschikbaar van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Zonneparken

Ook bezit de spoorbeheerder gronden langs het spoor waarop marktpartijen zonneparken kunnen bouwen en beheren. Het gaat om zo'n twaalf percelen met een totale oppervlakte van 65 hectare, goed voor ongeveer 65 miljoen kilowattuur (kWh) per jaar. Ter vergelijking, een gemiddeld huishouden gebruikt circa 2700 kWh per jaar.

Voor een eerste park van ruim tien hectare bij Deil, langs de Betuweroute, zijn al vergevorderde plannen. Daarna zou ProRail twee tot drie parken per jaar willen laten bouwen. Dit doen we in overleg met de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Economische Zaken en Klimaat. Wat de kosten van deze plannen zijn is volgens Bunt nog niet te zeggen. "Daarvoor zijn de plannen op dit moment nog in onderzoek en dus te onzeker. Het is ook heel spannend of we 2030 gaan halen, maar we werken er in elk geval keihard aan met z'n allen."