Voorlopige CO2-voetafdruk 2023: daling weer ingezet

Onderscheid

In onze rapportages maken we onderscheid tussen het eigen directe en indirecte energieverbruik (scope 1 en 2), en de CO2-uitstoot van ProRail die voortkomt uit bronnen die niet door ons beheerd worden (scope 3). Denk bij direct verbruik aan gasverbruik voor het verwarmen van wissels en het brandstofverbruik van noodstroomaggregaten. Indirect verbruik betreft onder meer de elektriciteit voor treinbeveiliging , ICT en de verlichting van emplacementen.

Scope 3 richt zich op de CO2-uitstoot van ProRail die voortkomt uit bronnen die niet door ons beheerd worden. Hieronder valt de uitstoot die ontstaat bij de productie van materialen en diensten waar ProRail gebruik van maakt (upstream-uitstoot) en de uitstoot van het energieverbruik van treinen (downstream-uitstoot).

Ontwikkelingen eigen energieverbruik (scope 1 en 2)

De voornaamste reden voor de daling ten opzichte van 2022 is dat we voor 2023 weer 100 procent stroom afkomstig van hernieuwbare bronnen hebben ingekocht. Ook ons energieverbruik op stations is flink verminderd, met zo’n 40 procent. Daarnaast dragen ingevoerde maatregelen voor wissels bij aan de vermindering van het verbruik. Denk aan sanering van wissels en de elektrificering en betere aansturing van onze wisselverwarming.

Het gasverbruik is in 2023 gedaald. Toch is de emissie hiervan hoger. Dat komt omdat we minder groen gas kunnen inkopen: nog maar 10 procent. Daarom is besloten de komende jaren in te zetten op een structurele vermindering van het gasverbruik. Bovenstaande zijn voorlopige cijfers. De werkelijke uitstoot van 2023 wordt bekend in de tweede helft van dit jaar. Dan is de CO2-voetafdruk definitief.

Opwekking duurzame energie op eigen assets

In 2023 wekten wij ongeveer 1.390.000 kilowattuur (kWh) op aan duurzame stroom op onze eigen assets. Dit is minder dan in 2022. Dat heeft een aantal redenen: er zijn geen nieuwe opweklocaties bijgekomen, er was sprake van minder zonuren, en we hadden op enkele locaties nog met kinderziektes te maken. De komende jaren neemt de productie verder toe. Zo nemen we het eerste ProRail-zonnepark Deil naar verwachting in 2025 in gebruik. Dit park heeft een opbrengstpotentie van 10 GWh per jaar.

Ontwikkelingen in de keten van ProRail (scope 3)

In de materialenketen (upstream) is in 2023 een reductie behaald van 25,6 kton CO2. Hiermee is het doel van 22 kton-reductie behaald. De doelstelling voor 2024 is een reductie van 29 kton. De CO2-uitstoot door treinen (downstream) ligt met 98 kton in 2023 ruim onder het doel van 114 kton-uitstoot in 2025.

De belangrijkste maatregelen in de materialenketen zijn de toepassing van de Milieu Kosten Indicator (MKI) in projecten, en de sanering van wissels. Ook boeken we voortgang in de elektrificatie van bouwmaterieel. Ook gaan onderzoeken, proeftuinen en pilots met betrekking tot het verduurzamen van railgebonden gebouwen, keerwanden, dwarsliggers, geluidsschermen en spoorstaven gestaag door.

Voor de downstream-keten is onderzoek gedaan naar de uitstoot van het dieselvervoer per spoor en naar potentiële verduurzamingsmaatregelen. Op basis van dit onderzoek wordt nu gekeken naar de volgende te nemen stappen.

Naar niveau 4

Na jaren op het hoogste niveau van de CO2-Prestatieladder, daalde ProRail begin dit jaar van niveau 5 naar niveau 4. Dat komt vooral omdat we onze doelstelling voor CO2-uitstoot in 2022 niet haalden. De eerste inzichten uit deze halfjaarrapportage voor 2023 laten zien dat we weer inzetten op een verdere daling van de CO2-uitstoot. Wel lijkt de voorlopige voetafdruk nog boven onze ambitieuze doelstelling uit te komen.