Werken aan overwegveiligheid

Leed voorkomen

“Het is belangrijk dat we incidenten zoveel mogelijk uitsluiten, zodat we veel leed kunnen voorkomen. Vooral voor betrokkenen, treinpersoneel en hulpdiensten,” zegt Voppen. “Daarom doen we wat doen, maar we zijn er nog niet. Er zijn nog veel overwegen die we aan willen pakken. Dat moet in samenwerking, want we kunnen niet eenzijdig een overweg sluiten. We roepen alle betrokkenen op om met ons stappen te zetten. Ook al kost het investering en moeite, het heeft echt zin: de veiligheid neemt toe.”

Gevaarlijkste het eerst 

Met name overwegen waar alleen borden waarschuwen voor een spoorkruising zijn niet meer van deze tijd. We werken aan de aanpak om deze zogenaamde Niet Actief Beveiligde Overwegen (NABO) te saneren of aan te passen. 180 daarvan zijn openbaar toegankelijk en daar willen we vanaf.

Het NABO-programma is in 2018 begonnen en moet eind 2023 klaar zijn. ProRail werkt in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan de aanpak. Het wegwerken van dit soort overwegen kunnen we alleen in nauwe samenwerking met anderen tot een succes maken. We zijn in overleg met  provincies, gemeenten, vervoerders en ook particuliere belang- en rechthebbenden rond deze overwegen.

Stand van zaken

Ondanks de complexiteit en afhankelijkheid zijn er inmiddels 107 openbaar toegankelijke NABO aangepakt, waarvan vijftien in 2022. Voor de overige openbare NABO liggen er plannen klaar. De verwachting is dat in 2023 tenminste 32 overwegen volgen. In 2024 en later volgen dan de laatste.

Dat de aanpak van een aantal NABO pas in 2024 of later op de planning staan vindt ProRail teleurstellend, maar is onoverkomelijk. ProRail kan niet eenzijdig besluiten om een NABO te sluiten. Dat is juridisch niet mogelijk. In sommige gevallen zijn we afhankelijk van langdurige onderhandelingen. Het ministerie biedt daarbij de helpende hand met een landelijk bemiddelaar, om vastgelopen procedures weer op gang te brengen. Daarnaast speelt de landelijke druk op de beschikbaarheid van aannemers een rol en soms ook beperkingen vanwege het milieu.

Nog meer overwegen aanpakken 

Er zijn meer NABO in Nederland dan de 180 openbare en openbaar toegankelijke die in het programma zijn opgenomen. In 2021 en 2022 zijn buiten het programma ongeveer 50 van deze NABO gesloten. Aanpak van andere overwegen is ondergebracht bij diverse programma's zoals in het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen.

Vandaag is de Tweede Kamer door staatssecretaris Heijnen geïnformeerd over de voortgang van het NABO-programma. Deze brief - en de daarbij horende bijlagen, waaronder een brief van ProRail - zijn hieronder te lezen.