Betaalbaar spoor: halvering wisselverwarming

Enkel waar nodig

We passen wisselverwarming voortaan alleen toe waar het nodig is voor het uitvoeren van de normale dienstregeling voor reizigers en goederen. En waar nodig bij een uitgedunde dienstregeling. Zo bespaart ProRail fors op aanleg, onderhoud en energieverbruik. Het gaat om een besparing van naar schatting 100 miljoen euro. En daarbovenop: een aanzienlijke reductie van energieverbruik en CO2-uitstoot, vooral bij gasgestookte installaties. De ombouw van gas- naar elektrisch gestookt zetten we voort bij de installaties die overblijven.

In het Nederlandse spoor liggen ongeveer 4.500 wissels met wisselverwarming. Deze wisselverwarming gaat aan als de weersvoorspellingen een kans aangeven van meer dan 10 procent op winters weer (sneeuwval of ijzel).

Aanleiding

Veel wissels in Nederland zijn niet nodig voor de dienstregeling van goederen en reizigers. Deze worden slechts incidenteel gebruikt, bijvoorbeeld in de bijsturing. Een groot aantal van deze wissels worden bij winters weer door Verkeersleiding ‘vastgelegd’, waardoor ze niet kunnen storen.

Daarnaast hebben de milder wordende Nederlandse winters de noodzaak voor uitgebreide wisselverwarming verminderd. De afgelopen decennia is het aantal sneeuwuren met harde wind namelijk gehalveerd. Bovendien blijkt uit analyses dat wisselverwarming niet overal effectief is. Bij extreme winters zijn het vaak andere factoren in de infrastructuur die voor verstoringen zorgen. De toegevoegde waarde van wisselverwarming weegt daarom in veel gevallen niet langer op tegen de kosten.

Zo doen we dat

We gebruiken wisselverwarmingsinstallaties voortaan alleen nog op plekken waar dit effectief is. We behouden de installaties bij wissels op de hoofdbaan. Want die zijn nodig om bij winters weer een normale of uitgedunde dienstregeling te kunnen blijven rijden. De wissels zonder wisselverwarming worden dus door Verkeersleiding vastgelegd, zodat ze niet kunnen storen.

Op emplacementen verkleinen we het risico dat een trein niet van of naar een opstelspoor kan rijden door de belangrijkste routes van wisselverwarming te voorzien. Voor goederenvervoer verdelen we de wisselverwarming op zo’n manier dat de belangrijkste processen zo goed mogelijk worden ondersteund.

Extreem winterweer

De prestaties van de wisselverwarming zelf zullen verbeteren door een steeds hoger aandeel elektrisch gestookte verwarming. Bij extreme winterse weersomstandigheden verwacht ProRail onder de streep geen verbetering of verslechtering van de prestaties. Wisselverwarming biedt in zulke situaties slechts een klein deel van de oplossing voor de bredere problemen die dan optreden in het spoorsysteem. Wel zijn recent maatregelen genomen om het treinverkeer na eventuele stremmingen sneller op te starten.