Beperkte terugval spoorgoederenvervoer tijdens coronacrisis

Een jaar met twee gezichten

Het spoorgoederenverkeer van, naar, binnen en door Nederland nam in 2020 af met ongeveer vijf procent, in vergelijking met 2019. De belangrijkste verklaring hiervoor is de coronacrisis. Het jaar 2020 is dan ook een jaar met twee gezichten: een sterke terugval door corona in het tweede kwartaal, na een ‘goed’ eerste kwartaal. In het laatste kwartaal is een sterk herstel zichtbaar. Oktober was zelfs de drukste maand ooit gemeten in het aantal treinen op de Nederlands-Duitse grens.

‘Corona-proof’ containervervoer

Ondanks de coronacrisis reden er in heel 2020 meer containertreinen dan in 2019. Enkel in de maanden mei en april reden er minder containershuttles van en naar Nederland. 

Het spoorgoederenvervoer heeft dus bewezen een ‘corona-proof’ vervoerswijze te zijn. Landen sloten grenzen voor wegverkeer of stelden strengere controles in. Dit leidde tot lange files voor het wegtransport, terwijl goederentreinen zonder noemenswaardige vertraging van het ene land naar het andere reden.

Tijdens de lockdown in verschillende landen was er ook genoeg ruimte voor goederentreinen op het spoor. Dat was een gevolg van de afname van het aantal reizigerstreinen.  

Stilvallen autoproductie

Sinds het begin van de lockdown (eind maart 2020) viel het vervoer in vooral het automotivesegment (auto’s en onderdelen) sterk terug. De auto-industrie in Europa kwam tot stilstand. Dat had flinke gevolgen voor het spoorgoederenvervoer. Er reden minder treinen, omdat er geen auto's en onderdelen waren om te vervoeren. In vergelijking met 2019 reden er zeventien procent minder treinen in het automotivesegment.

Domino-effect

De stilstand van de autoproductie was ook direct merkbaar in andere vervoersegmenten. Voor autoproductie is staal nodig, dus ook de vraag daarnaar nam af. Met als logisch gevolg dat de vraag naar grond- en hulpstoffen om staal te maken daalde.

Daardoor produceerde de industrie in Duitsland minder en werd er dus minder energie gebruikt. Duitsland kon met duurzame energie aan de resterende vraag voldoen en legde de kolencentrales tijdelijk stil. Hierdoor reden er tijdelijk geen kolentreinen. Het herstel in dit segment werd zichtbaar na de herstart van de autoproductie-industrie, aan het eind van het tweede kwartaal.

Jaarlijkse rapportage goederenvervoer

Al tien jaar publiceert ProRail jaarlijks een rapportage over het goederenvervoer per spoor. Deze rapportage beschrijft de algemene ontwikkeling van de omvang van het goederenvervoer per spoor. Hierin duiden wij de cijfers waar mogelijk, maar de rapportage bevat geen uitgebreide analyses. Het volledige rapport vind je hier.