Nachtelijke treindienst tegen ijzel en rijp

Bovenleidingen schoonhouden

“Door onderkoelde neerslag kan een laag ijs aan de bovenleiding ontstaan. Wanneer we regelmatig, dus eens in het halfuur of eens in het uur, treinen blijven rijden, zorgen we ervoor dat deze laag niet te dik wordt”, aldus Paul. “Als we om 01:00 onze laatste trein zouden laten rijden, zou er gedurende de nacht zo’n dikke laag ijs op de bovenleiding kunnen ontstaan dat we de volgende ochtend geen treinen kunnen laten starten voordat het ijs eraf is.”

Rijp

IJzel ontstaat dus bij neerslag, die bevriest op het moment dat het de bovenleiding raakt en zo een ijslaag vormt. Daarnaast heb je ook rijpvorming, dat is echt wel iets anders dan ijzel, vertelt Paul. “IJzel is onderkoelde ‘regen’, rijp zijn kleine condensdruppeltjes die zich hechten aan de bovenleiding en zo een laagje vormen. De komende dagen houdt het op met sneeuwen, blijft het vriezen en blijft de lucht vochtig. Dan krijgen we dus kans op ijsvorming door rijp. Ook daarvoor geldt dat we regelmatig treinen moeten laten rijden om de ijsaangroei te kunnen verminderen.”

Verantwoordelijk

Gelukkig blijven vervoerders ook hun deel doen om het spoor berijdbaar te houden. “We moeten er namelijk als branche, ProRail en vervoerders voor zorgen dat het spoor berijdbaar blijft. Tegenwoordig hebben we veel verschillende vervoerders, met een eigen verantwoordelijk voor hun trein. Bij veel ijzel of rijpvorming kan bij het doorrijden in de nacht voorkomen dat de pantograaf beschadigd raakt door het eraf rijden van de ijslaag. De vervoerders willen ook na het doorrijden in de nacht het materieel beschikbaar hebben voor het rijden van de dienstregeling op de dag. Dat blijven lastige afwegingen.”

Proeven

Van te voren kunnen er weinig andere voorbereidingen worden getroffen om ijsvorming te voorkomen, vertelt Paul. “Helaas kunnen we weinig doen om dit te voorkomen. In het verleden lieten we weleens een stroomcircuit opzetten. Hierdoor werd de draad iets opgewarmd om zo een ijslaag te laten smelten. Maar dat zaten ook risico’s aan: wanneer je de draad te warm maakt, kan deze doorsmelten. Daar zijn we dus mee gestopt. Deze winter doen we wel een proef om ijsaangroei te verminderen maar daar zitten we nog volop mee in de testfase, de evaluatie van deze proef is gepland net na deze winterperiode.”