Oorlog in Oekraïne raakt spoorbouwsector

Toenemende onzekerheid

“Er speelt zich op dit moment in Oekraïne een drama af dat de wereld in z’n greep houdt”, aldus John Voppen, CEO van ProRail. “De oorlog gaat ook aan de spoorsector niet voorbij, en daar moeten we op acteren. We worden geconfronteerd met een toenemende onzekerheid of materialen tijdig kunnen worden geleverd en tegen welke prijs. Dat heeft invloed op onze aanbestedingen en de werkzaamheden.”

Directe impact

ProRail inventariseert momenteel welke projecten worden geraakt door de ontwikkelingen in Oost-Europa. Vast staat dat deze gebeurtenissen direct impact kunnen hebben op de uitvoerbaarheid van projecten en de afspraken die hierover zijn gemaakt. De oorlog in Oekraïne heeft een marktverstorend effect. Onder meer door de enorme stijging in de energieprijzen en effecten daarvan op prijzen, de verstoringen van de logistieke keten en de grote onzekerheid in de markt. ProRail staat in goed overleg met de aannemers.

Zestig kilometer spoorstaven

Een voorbeeld van een situatie die leidt tot tekorten is dat Europese walserijen vanwege de oplopende gasprijs de deuren hebben gesloten. Gevolg is dat niet alle transporten met spoorstaven naar Nederland komen. Concreet komen daardoor nu al in maart en april drie treinladingen spoorstaven niet aan. Dat gaat vooralsnog om zestig kilometer aan spoorstaven.

Ook de productie van bijvoorbeeld dwarsliggers (de zijdelingse balken die de spoorstaven bij elkaar houden) komt onder druk te staan, omdat in deze dwarsliggers staal zit. Houttekorten maken het ondertussen lastig om werkzaamheden aan perronkappen uit te voeren.

Risicoverdeling

Bij het zoeken naar oplossingen moeten de belangen van financiers en van de aannemers beide in ogenschouw worden genomen. We zullen een balans moeten zoeken tussen het verdelen van de financiële risico's tussen publieke financiers zoals rijk, provincies en gemeenten enerzijds en de aannemers aan de andere kant. Daarover voeren de partijen deze dagen uitgebreid overleg.

Lange termijn

Voppen legt uit dat de gevolgen van de oorlog in Oekraïne op korte termijn al kunnen leiden tot effecten op de lange termijn. “We zijn nu volop bezig met aanbestedingen van projecten voor 2023 en 2024. Verschillende aannemers werken ondertussen aan spoorprojecten die randvoorwaardelijk zijn om bijvoorbeeld een nieuwe stap op het spoornetwerk te maken. Denk dan bijvoorbeeld aan een volgende 10-minutentrein. Mochten daar aannemers of projecten uitvallen, dan is dit merkbaar op het hele netwerk.”

Afspraken maken

En omdat er nu al tekort is aan mensen om alle projecten voor mobiliteit en huisvesting die op de radar staan uit te voeren, is de kans groot dat we dat we die achterstand niet meer op tijd kunnen inhalen. “Dat moeten we samen met opdrachtgevers en bouwwereld zien te voorkomen. Door met elkaar goede afspraken te maken.”