Stations voor een duurzame toekomst

Duurzaamheid aan de keukentafel

Andreas is een man met een mening. Over stedenbouw, architectuur, het spoor én het milieu. Aan de keukentafel met zijn vrouw die onderzoeker duurzame mobiliteit is, kunnen de gesprekken behoorlijk de diepte ingaan. “Meestal zijn we het met elkaar eens,” lacht Andreas. “Al is zij wel een beetje strenger in de leer dan ik. Bijvoorbeeld over het gebruik van elektrische auto’s. Ik denk: die moeten er zo snel mogelijk in grote getale komen. Maar zij vindt dat we eerst de huidige generatie auto’s verantwoord moeten afschrijven. Anders gooien we zomaar kostbare grondstoffen weg.” 

Roltrappen om energie te besparen

Voor ProRail onderzoekt Andreas de mogelijkheden om te verduurzamen op stations: “We zijn goed op weg om alle stations duurzaam te maken. We installeren zonnepanelen, zelfdimmende ledverlichting en willen onze roltrappen inzetten om energie te besparen. Voor de bewegwijzering zijn we bezig met een slim ledsysteem dat ingebouwd kan worden in de bestaande armaturen. Zo hergebruiken we wat goed is en vernieuwen we wat nodig is.” 

Lees verder onder de foto.

Speciale bril

Met die bewegwijzering zit het overigens wel snor. Andreas vertelt over verschillende onderzoeken die laten zien dat mensen weten waar ze heen moeten op stations. “In Utrecht kregen reizigers de opdracht om binnen een afgebakende tijd naar een bepaald spoor of busplatform te lopen. Door een speciale bril werd geregistreerd waar ze naar keken. De bewegwijzering bleek zijn werk goed te doen en door de inrichting op de stations uniform te houden, vinden mensen makkelijker hun weg.”

Materiaalgebruik is belangrijker

Lang was het uitgangspunt dat een gebouw een jaar of vijftig mee moest kunnen. Daarna was het afgeschreven. Bleef het langer staan, dan boekte je winst. Andreas: “Nu kijken we anders; het materiaalgebruik is belangrijk geworden. Door schaarste stijgt automatisch de waarde van veel grondstoffen. Dit betekent dat onze stations, waarin veel grondstoffen verwerkt zijn, elke dag meer waarde krijgen. Aan ons de taak goed na te denken hoe daar mee om te gaan. Ook bij de bouw van nieuwe stations.”

Lees verder onder de foto.

Hoelang gaat een station mee?

Andreas kijkt als bouwkundige graag naar de functionaliteit van gebouwen. “Hoelang een station levensvatbaar en functioneel is, hangt niet alleen af van gebruikte bouwmaterialen maar ook van externe factoren”, legt hij uit. “Door een wijziging in het spoornetwerk kan een station minder populair worden. Of juist populairder. In dat geval moeten er aanpassingen gedaan worden. Voor Amsterdam Centraal hebben we de leeftijd kunnen rekken door verschillende uitbreidingen. Ook de ontwikkeling van Amsterdam Noord speelt een rol: Amsterdam Centraal is geen gebouw meer aan de rand van de stad, maar de verbinding van de ene kant van de stad naar de andere.”

Meer dan een opstapplaats

"Het belangrijk om bij een stationsgebouw voldoende flexibiliteit in te bouwen, zodat reizigers - nu en in de toekomst - efficiënt van deur tot deur kunnen reizen. Een station dat alleen maar een in- uit- of overstapplaats is, is daarom te karig. Er is dan maar sprake van één vervoersmodaliteit. Als je in één gebouw meerdere modaliteiten huisvest, vergroot je waarde en aantrekkelijkheid. Zo verbindt het in verschillende opzichten.” Andreas benadrukt dat een groot intercitystation niet de ultieme droom van iedere stad moet zijn. “Juist niet. In verstedelijkte gebieden zijn we misschien beter af met een lightrailsysteem zoals de Randstadrail of metro. En dat bij die haltes kantoren op loopafstand liggen. Ook hier geldt: gemak dient de mens.”

Duurzame mobiliteit

Bij ProRail kijken we altijd vooruit. Om mensen, steden en bedrijven op een duurzame manier en innovatieve oplossingen met elkaar te blijven verbinden. Wil jij hieraan meewerken? Kijk eens op werkenbijprorail.nl. Andreas is van 27 tot en met 31 juli ook te volgen via het Instagramaccount van ProRail.