Coördinatie treinverkeer : Punctualiteit
Punctualiteit is de mate van stiptheid. Bij treinen en reizigers hebben we het dan over het percentage dat binnen de geplande tijd aankomt op de bestemming. Op het spoor hebben we verschillende prestatie-indicatoren die iets zeggen over de punctualiteit.
Hoofdrailnet
Op het Hoofdrailnet (HRN) – en daarbinnen op de Hogesnelheidslijn (HSL) – meten we reizigerspunctualiteit. Dat doen we samen met NS. We vergelijken de gemaakte reizen met het bijbehorende reisadvies uit de reisplanner. We noemen een reis punctueel als:
- alle treinen uit het reisadvies werkelijk hebben gereden,
- er voldoende tijd was voor eventuele overstappen,
- de aankomst op het eindstation op tijd was.
We rapporteren de reizigerspunctualiteit HRN op vijf en vijftien minuten vertraging; de HSL wordt alleen op vijf minuten vertraging gerapporteerd.
Regionaal
Voor de regionale series meten we betrouwbaarheid. Omdat we geen cijfers hebben over regionale reizen, kijken we daar alleen naar de aankomsten van de treinen. Een regionale treinaankomst telt mee als betrouwbaar als deze werkelijk is gerealiseerd én daarbij minder dan drie minuten vertraging had. Uitval en vertraging zitten dus ook regionaal samen in één prestatie-indicator. We meten dit voor alle regionale treinvervoerders op dezelfde manier, zodat we daar één totaalcijfer van kunnen maken.
Prestaties
Iedereen kan onze prestatiecijfers bekijken op een openbaar dashboard. Ook verantwoorden we ons twee keer per jaar hierover in het (half)jaarverslag.
Afspraken
We maken afspraken met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over deze prestatie-indicatoren. Voor het Hoofdrailnet en de HSL doen we dat samen met NS; regionale vervoerders maken ieder hun eigen prestatie-afspraken met de provincies waarvoor zij rijden. Elke prestatie-indicator krijgt een bodemwaarde en een streefwaarde. De bodemwaarde is de minimumwaarde die we moeten halen: als we die niet halen kunnen we een boete krijgen. De streefwaarde ligt hoger en zegt iets over onze ambitie: dat is de waarde die we graag willen halen.
We maken dit soort afspraken niet alleen op het gebied van punctualiteit en uitval. We hebben ook prestatie-indicatoren voor het klantoordeel van vervoerders en het aantal impactvolle storingen op de infra. Die kun je op dezelfde plaatsen terugvinden.
Wat zegt punctualiteit?
Deze prestatie-indicatoren zeggen iets over de kwaliteit van het spoorsysteem in zijn geheel. Via de bodemwaarde en streefwaarde maken we afspraken over hoe hoog die kwaliteit moet zijn. Binnen het spoorsysteem is ProRail verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van het spoornetwerk. Maar ook voor de verdeling van de spoorcapaciteit over vervoerders en de dagelijkse besturing en bijsturing van de treindienst. De vervoerders zijn verantwoordelijk voor de treinen en het rijdend personeel. En de dienstregeling maken we samen.
Er zijn ook omstandigheden waarop ProRail en vervoerders minder invloed hebben; denk bijvoorbeeld aan het weer (storm, sneeuw, hitte) of verstoringen door derden (zoals spoorlopers). Al die onderdelen (ProRail, vervoerders, weer en derden) beïnvloeden bovendien elkaar en samen bepalen ze de punctualiteit en uitval van treinen.
Verbeteren
ProRail ziet dat de prestaties over 2023 en begin 2024 achterblijven. Wij vinden dit heel vervelend voor de reizigers. Zij moeten kunnen reken op een betrouwbare dienst. Dat moet anders en daarom voeren wij met prioriteit verbetermaatregelen door.