ERTMS : ASAP ERTMS

Innovatiepartner

We hopen partners te vinden van binnen en buiten de spoorsector, van grote bedrijven tot kleine startups of een consortium van beiden. Innovaties met een positieve businesscase en succesvolle test willen we inkopen en implementeren. Hebben jullie antwoorden op onze uitdagingen? Dan worden we graag jullie innovatiepartner.

ERTMS

Het ‘European Rail Traffic Management System’ (ERTMS) is de Europese standaard voor treinbeveiliging en verkeersmanagement. ProRail wenst dit systeem, dat dient ter vervanging van huidige veiligheidssystemen, ook in Nederland te implementeren.

De voordelen van ERTMS hebben betrekking op veiligheid en interoperabiliteit, maar daarnaast ook op capaciteit, snelheid en betrouwbaarheid. Op termijn zorgt ERTMS ervoor dat er met één treinbeveiligingssysteem binnen Europa kan worden gereden. ProRail is verantwoordelijk voor het infrastructuurdeel van de scope van het Programma ERTMS.

Invoering

Met de invoering van ERTMS draagt Nederland bij aan de doelen van de Europese TEN-T verordening nr. 1315/2013. Deze verordening heeft tot doel een geïntegreerd Trans-Europees Vervoersnetwerk (TEN-T) op te richten en te ontwikkelen. Als onderdeel daarvan hebben de lidstaten in 2016 ingestemd met het bijgestelde Europese implementatieplan. Dit plan voorziet uiterlijk in 2030 in de realisatie van ERTMS op negen TEN-T corridors waarvan er drie beginnen/eindigen in Nederland. Mede om aan de Europese verplichtingen te voldoen is het Programma ERTMS ingericht.

In mei 2019 heeft de Nederlandse regering besloten om ERTMS uit te rollen. Dit houdt in dat ERTMS met beproefde technologie van Level 2 zal worden ingevoerd op het spoor, met de mogelijkheid om ook (Hybrid) Level 3 op enig moment toe te passen. Daaraan voorafgaand wordt ERTMS ingebouwd in het bestaande materieel dat rijdt op het Nederlandse spoor. Met onderhavige aanbesteding zet ProRail een belangrijke stap in de uitrol van ERTMS spoorinfrastructuur in Nederland. Een transitie die nodig is om het spoor toekomstklaar te maken door het spoor en de Nederlandse spoorsector verder te digitaliseren.

Implementatie

Kortom, Prorail werkt hard aan de implementatie van een nieuwe Europees treinbeveiligingssysteem, ERTMS. Een van onze grootste operaties ooit. ERTMS maakt het mede mogelijk dat we ook in de toekomst Nederland van veilig en betrouwbaar treinverkeer kunnen voorzien, aangesloten op een Europese spoorwegruimte wat internationaal reizen makkelijker maakt. Duidelijk is dat we deze operatie anders moeten gaan doen dan hoe we onze projecten normaal gesproken uitvoeren. ProRail zoekt daarom naar innovatieve manieren om ERTMS sneller uit te rollen.

Innovatiepartnerschap

Volgens de huidige planning zal het laatste baanvak dat met ERTMS wordt uitgevoerd in 2050 worden opgeleverd. Doelstelling van ASAP ERTMS is om dit moment te versnellen naar 2040. Hierbij heeft ProRail de ambitie om dit moment te versnellen naar 2035.
Om deze doelstelling te halen maakt ProRail gebruik van de procedure van het innovatiepartnerschap. Het innovatiepartnerschap biedt namelijk de gewenste oplossingsruimte voor marktpartijen om samen met ProRail vernieuwende, effectieve oplossingen te ontwikkelen welke nog niet op de markt beschikbaar zijn. Daarnaast biedt het innovatiepartnerschap de mogelijkheid om innovatieve oplossingen te testen en uiteindelijk toe te passen.

We zetten met deze aanbesteding vijf vraagstukken in de markt. ProRail beschouwt de vijf vraagstukken in deze aanbesteding als afzonderlijke percelen:

A. Minder of geen kabels en leidingen: de objecten van ERTMS moeten voeding en signalen kunnen ontvangen. Hoe kunnen we het proces van kabels identificeren en leggen versnellen en goedkoper maken?

B. Slimmere behuizingen: we zijn benieuwd naar de mogelijkheden voor gecombineerde behuizing (voeding, seinwezen en ICT apparatuur). ProRail is daarbij op zoek naar behuizingen die klimaatbestendig, circulair, CO2-neutraal en snel plaatsbaar zijn (bijvoorbeeld doordat ze elders al geprefabriceerd zijn).

C. Sneller plaatsen van objecten: er moeten duizenden objecten (balises, stop-markerborden, assentellers etc.) in en direct om het spoor geplaatst worden. Kom met een slimme oplossing waarmee we hinder voor reizigers en verladers zoveel mogelijk kunnen beperken bij het plaatsen van de diverse objecten.

D. Slimmer ontwerpen: bedenk oplossingen om het maken van geïntegreerde spoorontwerpen te versnellen.

E. Wild card: Hebben jullie een innovatie die ProRail helpt bij het versneld implementeren van ERTMS, maar niet binnen deze percelen past? Dan kan gebruik worden gemaakt van de wild card.

Binnen percelen A, B, C en E is tevens onderscheid gemaakt in enerzijds leveringen en diensten en anderzijds werken, waarbij:

Werken: alle bouwkundige en civieltechnische werken betreffen. Hieronder valt bijvoorbeeld de daadwerkelijke uitvoering (aanleggen kabels en leidingen) of het aanbrengen van objecten.
Leveringen: de aankoop, huur, lease en huurkoop van producten omvatten. Dit zijn zaken die tastbaar zijn maar die niet onder een werk vallen.
Diensten: alle inkopen die niet onder werken of leveringen vallen betreffen.

1. Aanbestedingsfase
   a. Selectiefase: de eerste stap in de aanbesteding betreft de selectiefase. In deze fase worden aan de hand van uitsluitingsgronden, geschiktheidseisen en een selectiecriterium de geschikte partijen geselecteerd.
   b. Gunningsfase: in de gunningsfase gunt ProRail het innovatiepartnerschap aan een maximum aantal partijen. Deze fase bestaat uit verschillende onderdelen, namelijk een onderhandelingsfase, een aanbiedingsfase, een beoordelingsfase en een bezwaartermijn
2. Onderzoeks- en ontwikkelfase
   In deze fase werken de innovatiepartners het projectvoorstel uit tot een concept businesscase. Op basis van deze concept businesscase zijn de innovatiepartners en ProRail in staat om in te schatten in hoeverre er sprake is van een redelijke verhouding van de investering die gemaakt moet worden versus de te verwachten opbrengst. Daarnaast worden tevens, ter voorbereiding op deelname aan de commerciële fase, afspraken gemaakt over de manier waarop de levering, dienst of realisatie plaatsvindt, de bijbehorende contractvorm, de risicoverdeling en het intellectueel eigendom.
3. Testfase
   Het doel van de testfase is om de aangeboden oplossingen te testen en de businesscase aan te scherpen. De kosten voor de testfase varieert per innovatiepartner en is afhankelijk van de aangeboden oplossingsrichting. Het resultaat van de testfase is net als in de onderzoeks- en ontwikkelingsfase afhankelijk van de impact, de haalbaarheid en het economisch perspectief van de businesscase. Dit is een go/no go-moment waarbij partijen onder de vooraf overeengekomen voorwaarden afscheid van elkaar kunnen nemen.
4. Commerciële fase
   Het doel van de commerciële fase is om te komen tot een ingekochte en toegepaste innovatie. De marktpartijen die de testfase succesvol hebben afgerond, worden uitgenodigd voor het afsluiten van een overeenkomst. De vorm van de overeenkomst is daarbij afhankelijk van de innovatie en aangeboden oplossingsrichting. Prestatie-evaluatie en verbetering gedurende de looptijd van deze overeenkomst dient plaats te vinden met een Plan Do Check Act (PDCA) aanpak die innovatiepartners in de commerciële fase dienen aan te bieden. Tevens zal de contractwaarde worden bepaald op basis van de oplossing(en) die per perceel worden aangeboden.