Een datingsite voor spoormaterialen

Liefst geen afval

Katja Nelissen, beleidsadviseur Duurzaamheid bij ProRail legt uit hoe dat zit. “Door overtollig materiaal direct te verplaatsen naar een nieuwe bestemming, produceren we geen afval. Daar is het ons vooral om te doen; we moeten naar een circulaire economie die niet verbruikt, maar wat van waarde is behoudt. Afval vermijden is daarbij cruciaal. Daarnaast moeten we zuiniger te werk gaan. Bijvoorbeeld door veel gebruikte objecten minder vervuilend te maken en modulair te ontwerpen. Als er dan iets defect is, hoeft niet het hele object vervangen te worden, maar slechts het kapotte onderdeel.”

Opdracht van de overheid

“Want ons spoor is robuust, maar ook ProRail moet in beweging komen om bij te dragen aan de circulaire economie”, zegt Katja. Ze is dan ook blij dat het ministerie IenW een fors budget vrijmaakt voor de ‘Strategie naar Klimaatneutrale en circulaire infraprojecten ’. Katja: “We hebben samen met Rijkswaterstaat de opdracht om vanaf 2030 zo klimaatneutraal en -circulair mogelijk te zijn.”

Sociaal en circulair

“De urgentie om het roer rigoreus om te gooien is groot”, meent Katja. “We hebben de aarde te leen van de volgende generaties en dat vraagt om verantwoordelijke keuzes. Te meer omdat onze belangrijkste grondstoffen opraken. Wat mij betreft vinden we snel alternatieven. Aan de grondstoffen die we blijven gebruiken, moeten we strengere eisen stellen. Bijvoorbeeld dat ze niet meer uit mijnen komen waar de arbeidsomstandigheden miserabel zijn. Giftige stoffen moeten we weren en overtollig staal mag nergens in vervuilende industrie worden omgesmolten. Dat is de sociale kant van duurzaam en circulair werken.”

Datingsite voor spoormaterialen

Katja vertelt over het circulaire project waar ProRail nu mee bezig is: “We ontwikkelen een ‘datingsite voor spoormaterialen’. Het wordt een digitaal platform waar we vraag en aanbod van spoormateriaal bij elkaar brengen. We beperken ons eerst tot dwarsliggers, spoorstaven en ballast, omdat we daar veel van hebben en dat overal nodig is.”

Bij de ontwikkeling van het platform wordt ProRail geholpen door de start up Excess Material Exchange (EME). Hun systeem koppelt materialen op basis van functionaliteit en eigenschappen. Op dit moment is de voorbereiding van de pilot in volle gang. Afhankelijk van de resultaten besluiten we hoe we het groter kunnen aanpakken. Katja ziet nu al een groot voordeel: “We krijgen veel beter zicht op de omvang en aard van ons vrijkomende materiaal en de potentiele waarde daarvan. We zien tegelijkertijd waar en wanneer ergens behoefte aan is.”

Circulair ambassadeur

Katja, die zichzelf tot ‘circulair ambassadeur’ heeft benoemd, heeft een missie. “Het motto van ProRail luidt: Verbindt Verbetert Verduurzaamt. Die laatste V moet in ons DNA terecht komen en een vanzelfsprekendheid worden. Dat doen we binnen, bijvoorbeeld met het recyclen van ons kantoorafval en buiten met het energieneutraal en circulair werken op het spoor. Als groot bedrijf en opdrachtgever in de grond-, weg- en waterbouw kunnen wij echt verschil maken.”

Minder risicomijdend 

Maar van een groot bedrijf als ProRail een circulaire onderneming maken, is een lange adem nodig. Dus zet Katja in op kleine stappen en heeft ze begrip voor de aarzeling bij sommige afdelingen: “Van oudsher heeft ProRail de neiging om risicomijdend te werk te gaan. Dat is volstrekt logisch; we willen als spoorbeheerder garant staan voor continuïteit, kwaliteit en veiligheid. Maar deze waarden kunnen samen gaan met duurzaamheid en circulariteit.” En dat gebeurt dan ook. Bijvoorbeeld in Zeeland, waar bij een spoorvernieuwingsproject is ingezet op zeventig procent hergebruik van de aanwezige materialen. Dat betekent een extra levensduur van minimaal vijftien jaar voor het hele project. Katja weet: “Zo’n resultaat uit de praktijk is veel overtuigender dan mijn theoretische verhaal.”

Duurzame mobiliteit

Bij ProRail kijken we altijd vooruit. Om mensen, steden en bedrijven op een duurzame manier en innovatieve oplossingen met elkaar te blijven verbinden. Wil jij hieraan meewerken? Kijk eens op WerkenbijProRail.nl. Heb je vragen voor Katja? Je kunt haar deze week volgen via het Instagramaccount @WerkenbijProRail en daar al jouw vragen stellen.