ProRail antwoordt op vragen van BNN/VARA Zembla

Ballast

Ballast is de naam voor de stenen die onder het spoor liggen. De stenen houden het spoor op zijn plek en dragen krachten op en in het spoor af aan de ondergrond, bijvoorbeeld als er een trein overheen rijdt. Het zorgt voor sterkte en stabiliteit.

Kwarts en kwartsstof

Kwarts is een mineraal. Het komt in verschillende hoeveelheden voor in rotsen, zand en klei. Veelgebruikte bouwmaterialen, zoals bakstenen, tegels en beton bevatten ook kwarts. De stenen die gebruikt worden als ballast bevatten meestal ook kwarts. Bij het bewerken van of werken met materialen die kwarts bevatten kan stof vrijkomen. In die stof zit ‘respirabel’ kwartsstof. Dit stof is zo fijn dat het door inademing diep in de longen terecht kan komen. Langdurige, onbeschermde blootstelling hieraan kan luchtwegaandoeningen en longkanker veroorzaken.

Veilig werken met kwartshoudende ballast

De spoorsector heeft aandacht voor de veiligheid en gezondheid van spoorwerkers. Er zijn sectorbrede regels en afspraken over hoe met kwartshoudende ballast gewerkt moet worden. Zo is het nathouden van ballast belangrijk om stofvorming te voorkomen. En waar dat niet kan, of het onvoldoende effect heeft, dragen spoorwerkers een persoonlijk beschermingsmiddel zoals een FFP-3 stofmasker. Zo kunnen spoorwerkers zonder gezondheidsrisico met ballast werken. Reizigers en omwonenden lopen geen gezondheidsrisico als op het spoor met ballast gewerkt wordt.

Onderzoek

In 2020 heeft ProRail opdracht gegeven aan TNO om te onderzoeken of we onze eisen omtrent het percentage kwarts in ballast moeten aanpassen. De resultaten van dit onderzoek verwachten we in de zomer van 2021. Die resultaten zullen laten zien of strengere eisen aan ballast (zoals het percentage stof en eisen aan het percentage kwarts in ballast) mogelijk zijn en of er dan eventueel andere negatieve gevolgen ontstaan. Zoals bijvoorbeeld het vrijkomen van meer (kwarts)stof tijdens de verwerking dan met de ballast die we nu gebruiken. Op basis van de resultaten zullen we een besluit nemen over welke eisen wij aan de ballast zullen stellen.

Acties na vragen van Zembla

ProRail en haar aannemers zien dat de naleving van de regels en afspraken op het gebied van het dragen van Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), zoals stofmaskers beter moet. Spoorwerkers dragen niet overal waar dat wel is voorgeschreven de juiste PBM’s. Daarom zijn medewerkers die met kwartshoudende materialen werken inmiddels nogmaals op de regels gewezen en zullen we hen hierop blijven wijzen.   

Correspondentie tussen ProRail en Zembla

ProRail heeft de aflevering niet voor uitzending kunnen zien. De vragen die Zembla heeft gesteld en de antwoorden van ProRail daarop zijn hier in te zien.